تأثیر ژئومورفولوژی زاگرس جنوبی بر پدافند غیر عامل در منطقه شمال تنگه هرمز ( با تاکید برمکان‌یابی مراکز ثقل جمعیتی )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در منطقة خاورمیانه و حضور مداوم تهدیدات خارجی، اتخاذ تمهیدات مختلف در حفظ و حراست از مراکز ثقل جمعیتی(شهرها) کشور ضروری است. یکی از اقداماتی که می‌تواند مانع بروز آسیب‌پذیری‌های داخلی بشود، اقدامات پدافند غیر‌عامل است که یکی از اصول مهم آن مکان‌یابی صحیح است. با انجام مکان‌یابی صحیح مراکز ثقل جمعیتی (شهرها) که در آنها انبوه زیادی از جمعیت کشور و همچنین مراکز ثقل (مراکز حیاتی، حساس و مهم) را در خود جای داده است، می‌توان در موقع بروز تهدیدات، به ویژه تهدیدات نظامی، از بروز تلفات انسانی و خسارات مالی فراوان جلوگیری کرد. زاگرس جنوبی و شمال تنگه هرمز از لحاظ ژئومورفولوژی دارای چین‌ها‌ی فشرده شده، شکستگی‌ها و گسل‌های زیادی است. این ویژگی طبیعی سبب ایجاد مکان‌های مناسب با رویکرد پدافند غیرعامل برای استقرار مراکز جمعیتی می‌شود. در این پژوهش سعی می‌شود مناطق مطلوب برای استقرار مراکز ثقل جمعیتی شناسایی و مکان‌های شهرهای موجود نیز از نظر انطباق با معیارهای ژئومورفولوژیک در منطقه شمال تنگه هرمز در بخش زاگرس جنوبی بررسی ‌شود. نتایج نشان می‌دهد که منطقه مورد مطالعه، قابلیت‌های ژئومورفولوژیکی مناسبی (شیب، ارتفاع، جهت شیب، لیتولوژی، دلتاها) برای پدافند غیرعامل دارد. با توجه به بررسی و تحلیل داده‌ها در محیط نرم افزار GIS مشخص شد که منطقة مورد مطالعه: الف) دارای مکان‌های مساعد برای استقرار مراکز جمعیتی است؛ ب) از خط ساحلی به سمت عمق منطقه (شمال)، شرایط بهتر می‌شود؛ ج) در حال حاضر مکان‌گزینی بیشتر شهرها متناسب با اصول پدافند غیرعامل نیست.

کلیدواژه‌ها