ارزیابی وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی و ارائه راهکارهای مطلوب برای ارتقای آن (مورد مطالعه: یک دانشگاه نظامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 . دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران

2 استادیار مدیریت آموزش عالی، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

3 . دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی، مدرس دانشگاه هوایی شهید ستاری

4 . دانشجوی دکتری مدیریت دولتی (گرایش تصمیم‌گیری و خط‌مشی گذاری)، دانشگاه تهران

چکیده

هدف از این پژوهش، ارزیابی وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی و ارائه راهکارهای مطلوب برای ارتقای آن است. اعضای هیئت علمی از عوامل زیربنایی آموزش عالی هستند که توسعه کیفی آن‌ها تأثیر بسزایی بر عملکرد دانشگاه‌ها دارد و توجه به بالندگی اعضای هیئت علمی به عنوان مهم‌ترین نیروهای متخصص کشور ضرورتی انکارناپذیر است. با توجه به تحولات سریع علوم نظامی در دهه‌های گذشته، ضرورت توجه به آموزش نظامی نوین بیش از سایر حوزه‌ها احساس می‌شود و توانمندسازی اعضای هیئت علمی به عنوان یک برنامه بنیادی و با رویکردی توسعه‌ای مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش، توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری آن کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد مطالعه بود. تعداد 94 نفر با استفاده از روش تصادفی طبقه‌بندی شده به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی و مؤلفه‌های آن (بالندگی سازمانی، بالندگی آموزشی، بالندگی فردی) به‌جز مؤلفه بالندگی حرفه‌ای، در سطح 0.05 بالاتر از متوسط نظری قرار دارند. نتایج همچنین نشان داد بین دانشکده‌های دانشگاه مورد مطالعه از نظر بالندگی اعضای هیئت علمی در سطح 0.05 تفاوت معنی‌داری وجود دارد و میزان میانگین نمرات اعضای هیئت علمی دانشکده مدیریت بیشتر از دانشکده‌های زبان و پرواز است. نتایج تحلیل عاملی نیز برازش الگوی بالندگی اعضای هیئت علمی را تأیید کرد و نشان داد که مؤلفه‌های مطرح شده در پژوهش به خوبی بالندگی اعضای هیئت علمی را ارزیابی می‌کنند. در پایان، با توجه به نظرات اعضای هیئت علمی دانشگاه مورد مطالعه، راهکارهایی برای ارتقای بالندگی اعضای هیئت علمی ارائه گردیده است

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع

اجتهادی، مصطفی؛ قورچیان، نادرقلی؛ جعفری، پریوش و شفیع‌زاده، حمید (1390). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های بهسازی اعضای هیئت علمی به منظور ارائه یک الگوی مفهومی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 62.
احمدی شاعرلو، مهناز (1392). شناسایی وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی در رشته علوم انسانی در دانشگاه‌های دولتی، آزاد و پیام نور استان اردبیل. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
پورکریمی، جواد (1388). طراحی الگوی بهسازی اعضای هیئت علمی جهاد دانشگاهی. دانشگاه تربیت معلم.
جمشیدی، لاله (1386). بررسی وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی شهید بهشتی و ارائه الگویی به منظور بهبود مستمر آن. دانشگاه شهید بهشتی.
حسینی، سید محمود (1376). راهبرد و روش‌های ارتقا و توسعه قابلیت‌ها و مهارت‌های اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های ایران. مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
دراکر، پیتر (1999). چالش‌های مدیریت در سدۀ 21. ترجمه عبدالرضا رضایی‌نژاد (1381)، تهران: نشر فرا.
رمزدن، پال (1997). یادگیری رهبری در آموزش عالی. ترجمه عبدالرحیم نوه‌ابراهیم و همکاران (1380). تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی.
زارعی ساروکلائی، مائده (1390). بررسی موانع سازمانی تأسیس مراکز توسعه کارایی اعضای هیئت علمی از دیدگاه استادان دانشگاه شهید بهشتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید بهشتی:‌ دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
زاهدی، سکینه و بازرگان، عباس (1392). نظر اعضای هیئت علمی درباره نیازهای توسعه حرفه‌ای آنان و شیوه‌های برآوردن نیازها. فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 67.
شفیع‌زاده، حمید؛ قورچیان، نادرقلی؛ اجتهادی، مصطفی و جعفری، پریوش (1390). بررسی وضعیت بهسازی اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی؛ مطالعه موردی منطقه 8. فصلنامۀ رهبری و مدیرت آموزشی، 5(1).
فراستخواه، مقصود (1388). دانشگاه و آموزش عالی: منظرهای جهانی و مسئله‌های ایرانی. تهران: نشر نی.
قرونه، داود (1393). ارائه الگویی برای بالندگی اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران. رساله دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه تهران.
کریمیان، زهرا و ابوالقاسمی، محمود (1391). آموزش و بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های علوم پزشکی، نگاهی به گذشته، چشم‌اندازی از فردا. نامه آموزش عالی، 5(17).
محب‌زادگان، یوسف (1392). طراحی الگوی بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های تهران. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
محب‌زادگان، یوسف؛ پرداختچی، محمدحسن؛ قهرمانی، محمد و فراستخواه، مقصود (1392). تدوین الگویی برای بالندگی اعضای هیئت علمی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد. فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 70.
مرزبان، زهرا (1388). بررسی ضرورت تأسیس مرکز بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه شهید بهشتی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی (1392). آمار آموزش عالی ایران در سال تحصیلی 1391-1392. گروه پژوهش‌های آماری و فناوری اطلاعات مؤسسه.
نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم و پورکریمی، جواد (1387). ارائه الگوی مفهومی بهسازی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی. فصلنامۀ پژوهش در نظام‌های آموزشی.
 
Brody, C., & Scholar, F. (2007). Success Factors for Faculty Development in Thailand Higher Education. TUSEF: http://www.fulbrightthai.org/.
Caffarella, R. S., & Zinn, L. F. (1999). Professional development for faculty: A conceptual framework of barriers and supports. Innovative Higher Education, 23(4).
Camblin, L. D., & Steger, J. A. (2000). Rethinking faculty development. Journal of Higher Education, 39(1).
Daigle, S. L., & Jarmon, C. G. (1997). Building the campus infrastructure that really counts. Education Review, 32(4).
Drummond-Young, M., et al. (2010). A comprehensive faculty development model for nursing education. Journal of Professional Nursing, 26(3).
Gullatt, D. E., & Weaver, S. W. (1997). Use of faculty development activities to improve the effectiveness of U.S. institutions of higher education. Paper Presented at the Annual Meeting of the Professional and Organizational Development Network in Higher Education(22nd, Hines City, October 16–19).
Laursen, S., & Rocque, B. (2009). Faculty development for institutional change: Lessons from an ADVANCE project. The Magazine of Higher Learning, 41(2).
McAfee, O. (2008). Current Characteristics of Faculty Development in Public Two-Years Colleges in Arkansas. Doctoral Thesis, University of Capella, School of business.
McQueen, R. M. (1980). The impact of staff development programs on public community college teachers in Texas. (Doctoral dissertation, University of North Texas, Denton, TX). Dissertation Abstracts International.
Moore, D. A., et al. (2002). Teaching implications of different educational theories and approaches. Journal of Veterinary Medical Education, 29(2).
Murray, J. (2000). Faculty Development in Texas Tow-year Collages. Journal of Research and Practice, 24(4).
Naeem Uahkhan, M. (2005). Designing A Model for Staff Development in Higher Education in Pakistan. University of Arid Agricultur, Rawalpindi.
Power, M. (2007). A dual-mode university instructional design model for academic development. International Journal for Academic Development, 13(1).
Redmon, K. D. (2012). Effectiveness of Faculty Development Programs From the Perceptions of Faculty Member at the Selected Illinois Community Colleges. Doctoral Thesis, Illinois University, Department of Educational Administration and Foundations.
Sorcinelli, M., Austin, A., Eddy, P., & Beach, A. (2006). Creating the future of faculty development, learning from the past, understanding the present. Bolton: Anker Publishing.
Wesley, J. (2005). Current Characteristics of Faculty Development in Public Two-Year Colleges in Texas. Doctoral Thesis, University of Texas. Retrieved on 7th Jan.
Wilkerson, E., & Irby, D. M. (1998). Strategies for improving teaching practices: A comprehensive approach to faculty development. Academic Medicine, 73(4).