مولفه‌ها و شاخص‌های فرماندهی و کنترلِ سازمان رزم در جنگ‌های آینده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای دفاع ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی،

چکیده

لازمه هرگونه اقدام یا عملیات نظامی صرف‌نظر از بخش اجرایی، اعمال فرماندهی و کنترل بر آن است. افزایش سرعت، دقت و وسعت منطقه عملیات، دخالت عوامل انسانی و محدودیت‌های فناوری، موجب پیچیدگی بیش‌ازحد سیستم‌های فرماندهی و کنترل شده است؛ از طرفی عدم قطعیت و پیچیدگی صحنه عملیات، امکان بهره‌گیری از روش‌های سنتی تجزیه‌وتحلیل اطلاعات را با مشکل مواجه می‌سازد. هدف اصلی این مقاله، " تعیین مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرماندهی و کنترلِ سازمان برای رزم در جنگ‌های آینده بوده که بدین منظور سؤال اصلی تحقیق: مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرماندهی و کنترلِ سازمان برای رزم در جنگ‌های آینده کدامند؟ مطرح گردیده است. نوع تحقیق، کاربردی- توسعه‌ای و روش تحقیق از نوع پیماشی، توصیفی، تحلیلی است. بر مبنای نوع داده‌های مورد نیاز، یک تحقیق آمیخته است که از ابزار فیش‌برداری و در روش میدانی از پرسشنامه استفاده ‌شده است. اعتبار سنجی پرسشنامه، توسط خبرگان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ به میزان 85/0  محاسبه گردید. جامعه آماری تحقیق تعداد 110 نفر که حجم نمونه 32 نفر است. در نتایج حاصل، توزیع نرمالِ داده‌ها، ضرایب همبستگی و ضرایب بار عاملی مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرماندهی و کنترل تعیین که مؤلفه‌های (فرماندهی قاطع با 3 شاخص، طرح‌ها و دستورهای ساده با 2 شاخص، ارتباط مداوم با 3 شاخص و اطلاعات لحظه‌ای با 4 شاخص) مشخص و مؤلفه ارتباط مداوم با میانگین (7.65) در رتبه اول و فرماندهی قاطع با میانگین (7.44) در رتبه دوم، مؤلفه اطلاعات لحظه‌ای با میانگین (5.99) در رتبه سوم و طرح‌ها و دستورهای ساده با میانگین (5.41) در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها


بختیاری، ایرج؛ مسلم چمنی (1396). فرماندهی و کنترل، تهران، دانشگاه خاتم­الانبیاء(ص).
توحیدی، ارسطو (1385). ارائه الگوی بهینه هرم سازمانی ارتش ج.ا.ا، تهران دانشگاه عالی دفاع ملی.
حسن‌لو، خسرو (1385). تأثیر جنگ‌های آینده بر سیاست‌های دفاعی، تهران، مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاع.
حبیبی، نیک­بخش (1392). ماهیت شناسی جنگ در فضای عدم تقارن، تهران، مرکز انتشارات راهبردی.
حیدری، کیومرث؛ فتح­الله کلانتری (1393). راهبردشناسی جنگ­های آینده، تهران، اجا.
حبیبی، نیک­بخش (1392). ماهیت شناسی جنگ در فضای عدم تقارن، تهران، مرکز انتشارات راهبردی.
خلیلی شورینی، سیاوش (1391). روش‌های پژوهش آمیخته با تأکید بر بومی‌سازی، تهران: انتشارات یادواره کتاب.
رستمی، محمود (1386). «فرهنگ واژه‌های نظامی»، تهران، ستاد مشترک ارتش ج. ا. ا.
رضاییان، علی (1386). مبانی سازمان و مدیریت، تهران، سمت، چاپ دهم.
زهتاب سلماسی، یعقوب (1388). جنگ‌های آینده، تهران، دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش.
زهدی، یعقوب؛ کلانتری، فتح‌الله (1394). واکاوی پارادایم‌های جنگ آینده، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی. 
زهدی، یعقوب؛ کلانتری، فتح‌الله (1395). واکاوی رویکردهای جنگ آینده، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
سنجرانی، شهاب و همکاران (1388). آیین متجاوز جلد 1، تهران، معاونت آموزشی نزاجا.
قائدان، اصغر (1382). سازمان‌دهی نظامی و سازمان رزم و تحولات آن در تاریخ اسلام، تهران، دانشگاه امام حسین (علیه‌السلام).
عزیزی، محمد (1396). الگوی سازمان برای رزم جهت تقویت توان رزمی نیروهای مسلح در جنگ­های آینده، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
معین وزیری، نصرت‌الله؛ حسین، یاسینی (1379). آیین‌نامه عملیات اصول جنگ، توان رزمی و عملیات آفندی، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران.
منزوی، مسعود (1389). پارادایم­های حاکم بر جنگ­های آینده، تهران، موسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع.
تسلیمی، بهروز (1394). تأثیر وحدت فرماندهی در ارتقای توان رزمی پدافند هوایی کشور جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علوم و فنون نظامی.
 شکوهی، حسین؛ شیخ، علیرضا (1396). تدوین الگوی مشترک فرماندهی مشترک منطقه‌ای اجا مبتنی بر تهدیدات آینده، دانشگاه فرماندهی و ستاد.
رستمی، علی اکبر؛ (1395). شیوه‌های افزایش مهارت‌های عملیاتی پایوران پدافند هوایی، فصلنامه وزارت علوم.
شیخ، علیرضا؛ صمیمی، مهدی (1397). الگوی توانمندسازی عمومی فرماندهی در صحنه جنگ‌های آینده جمهوری اسلامی ایران، تهران، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 5.
محمدی، اردشیر؛ چمنی، مسلم؛ ایرج، بختیاری (1397). تحلیل پایداری شبکه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی و ارائه راه­کار مناسب برای ارتقای میزان پایداری، فصلنامه علمی- پژوهشی فرماندهی و کنترل.
ولیوند زمانی، حسین؛ مینایی، حسین (1396). آینده­نگاری فناوری­های رزم زمینی در جنگ آینده، تهران، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، سال دوم، شماره 4.