مطالعه تطبیقی هدف جنگ و دفاع در اندیشه نظامی اسلام و مسیحیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر

2 دانشیار دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، تهران، ایران

چکیده

برای شناخت اندیشه نظامی هر واحد سیاسی، ماهیت مبانی دینی و ایدئولوژیک اندیشه نظامی آنها لازم و ضروری است و در این راه آگاهی از اندیشه­ نظامی ادیان الهی اهمیت زیادی دارد. از آنجایی که بیش از نیمی از مردم جهان پیرو دو دین اسلام و مسیحیت می­باشند، شناخت اندیشه نظامی آنها از اهمیت ویژه­ای برخوردار است لذا هدف پژوهش، مقایسه تطبیقی هدف جنگ و دفاع در اندیشه نظامی اسلام و مسیحیت و احصاء نقاط اشتراک و افتراق آن­ها می­باشد و برهمین اساس سوال پژوهش نیز نقاط اشتراک و افتراق هدف جنگ و دفاع در اندیشه نظامی اسلام و مسیحیت کدامند؟ تعیین گردید. پژوهش حاضر که از نوع کاربردی- توسعه­ای می­باشد، با روش مقایسه تطبیقی و با بهره­گیری از رویکرد تحلیلی- توصیفی، به روش کیفی و به کمک نرم افزار مکس­کیودا انجام شده است. یافته­های پژوهش مبین این است که عمده­ترین وجوه اشتراک در خصوص هدف جنگ و دفاع در اندیشه نظامی اسلام و مسیحیت در مفاهیمی همچون: مقابله به مثل، مبارزه و نابودی کفر، گسترش دین، دستیابی به صلح و عدالت‌گستری خلاصه می­شود. افتراق اندیشه نظامی اسلام و مسیحیت در هدف جنگ و دفاع نیز به این شرح است که، دین مسیحیت اجبار به اطاعت از مسیحت و طرفداری از دین مسیح علیه ملت‌های غیرمسیحی را از دلایل توجیه جنگ می­داند در حالی که در اسلام صرفاً جهاد دفاعی برای حفظ دین مشروع است و گسترش اسلام با جنگ فقط در خصوص کفار مجاز است نه سایر ادیان الهی. درمجموع می­توان چنین بیان نمود که اندیشه نظامی اسلام و مسیحیت در خصوص هدف جنگ و دفاع، اختلاف چندانی ندارند و آنچه در ظاهر دیده می­شود اختلاف در دیدگاه پیروان آنهاست.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم
  • ترجمه اناجیل اربعه
  • نهج­البلاغه
  • صحیفه­نور
  • آبیاری، ابراهیم، ابن هشام، عبدالملک بن هشام، سقا، مصطفی و شبلی، عبدالحفیظ. بدون تاریخ. السیرة النبویة، ابن هشام. ۲ ج. بیروت- لبنان: دارالمعرفة.
  • اسدی، مجید و فاطمی نسب، علی و سلطانیان، جواد(1401) تبیین مبانی فکری اندیشه نظامی غرب، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره90
  • آﮔﻮﺳﺘﻴﻦ قدیس(1391) ﺷﻬﺮ ﺧﺪا، ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺣﺴﻴﻦ ﺗﻮﻓﻴﻘﻲ، ﻗﻢ :داﻧﺸﮕﺎه ادﻳﺎن ومذاهب
  • اشرفی، ابولفضل و حسینی، سیدعلی اکبر(1396) بررسی و تحلیل محتوای جنگ، جهاد و پرورش نظامی در قرآن با تأکید بر مقایسه با ادیان یهودیت، مسیحیت و زردشت، فصلنامۀ مدیریت نظامی شماره3
  • ﺑﺎﻗﺮی، ﺳﻌﻴﺪ و ﺣﻘﻴﻘﺖ، ﺳﻴﺪﺻﺎدق (1392) ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺟﻨﮓ ﻋﺎدﻻﻧﻪ در ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻨﺖ آگوستین ﻏﺮب ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻨﻴﺎدی، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﻤﺎرة2
  • پیک حرفه، شیرزاد(1393) تبیین، تحلیل و تعدیل «استدلال نتیجه دوگانه» در اخلاق هنجاری و بررسی تأثیر آن در قوانین بین المللی مربوط به جنگ، حکمت و فلسفه، شماره1
  • جمشیدی، محمدحسین(1383)، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در جهان، تهران، دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران، دوره عالی جنگ
  • فارسی، جلال­الدین(1363)، استراتژی ملی، گزارش سمینار، جلداول، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی امور خارجه ایران.
  • درمگردیچیان، رازمیک و آذین، احمد و یزدانی زازرانی، محمدرضا (1400) عدالت و جنگ عادلانه از دیدگاه آگوستین قدیس، جامعه شناسی سیاسی ایران، شماره4
  • ذوالفقاری، زهرا(1393) بررسی تطبیقی جنگ و جهاد از دیدگاه قرآن و تورات، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اراک
  • ﺭﺳﻮﻟﻲ، ﺣﺒﻴﺐ ا... (1389)؛ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻧﻘﺪ ﺍﺻﻮﻝ ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ؛ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻤﺎﺭﻩ 37
  • رشید زاده، فتح ا...(1389)؛ منش و رفتار فرماندهی، تهران دانشگاه افسری امام­علی(علیه السلام)
  • زحیلی، وهبه(1390) آثار جنگ از دیدگاه فقه اسلامی، ترجمه عبدالحسین بینش، ناشر: زمزم هدایت وابسته به پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق(علیه السلام)
  • کومار، کریشن،(1390) روش‌های پژوهش در کتابداری و اطلاع‌رسانی. ترجمه فاطمه رهادوست، ناشر:سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، چاب چهارم
  • کلینی، محمدبن یعقوب،(1393) اصول کافی جلد5، مترجم حسین استادولی تهران دارالثقلین، چاپ چهارم
  • مصباح یزدی، محمدتقی(1394) جنگ و جهاد در قرآن، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)، چاپ چهارم
  • ﻣﻬﺪوﻳﺎن، ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ و اﻓﺘﺨﺎری اﺻﻐﺮ(1397) ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺟﻨﮓ ﻋﺎدﻻﻧﻪ در ﺳﻴﺮه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم)مطالعات تاریخ اسلام شماره38
  • ﻣﯿﺮﻣﺤﻤﺪی، ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺳﺎدات(1390) ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﺟﻨﮓﻫﺎی ﺻﻠﯿﺒﯽ از دﯾﺪﮔﺎه روﺣﺎﻧﯿﺎن ﻣﺴﯿﺤﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آن ﺑﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺟﻬﺎد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ صلیبی­ها، معرفت ادیان شماره2
  • ﻧﺎﺗﺎن ﺷﺎو، ﻣﻠﻜﻢ(1395) ﺣﻘﻮق ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻴﺪه ﻟﻄﻴﻔﻪ ﺣﺴﻴﻨﻲ و ﻧﺮﮔﺲ ﺳﺎدات ﻣﻮﺳﻮی، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات خرسندی
  • ﻧﻈﻴﻔﻲ، ﻋﺒﺎس و ﺟﻌﻔﺮی، ﺳﻴﺪاﺻﻐﺮ(1390) ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲﺑر ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت ﻣﺴـﻠﺤﺎﻧﻪ در دو دﻳﺪﮔﺎه اﺳﻼم و ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦااﻟﻤﻠﻞ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﻗﻀﺎﻳﻲ شماره54
  • خبرگزاری شبستان،(1401)شناسه خبر: ۱۲۴۲۳۳۷، قابل دسترسی در آدرس: http://shabestan.ir
  • ولی­وند زمانی، حسین و اکرمی­نیا، محمد و گودرزی، سهیل و اسدی، مجید، (1401) نقش مبانی اعتقادی و ایدئولوژیک در اندیشه نظامی آمریکا، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره89

 

 

 

  • قرآن کریم
  • ترجمه اناجیل اربعه
  • نهج­البلاغه
  • صحیفه­نور
  • آبیاری، ابراهیم، ابن هشام، عبدالملک بن هشام، سقا، مصطفی و شبلی، عبدالحفیظ. بدون تاریخ. السیرة النبویة، ابن هشام. ۲ ج. بیروت- لبنان: دارالمعرفة.
  • اسدی، مجید و فاطمی نسب، علی و سلطانیان، جواد(1401) تبیین مبانی فکری اندیشه نظامی غرب، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره90
  • آﮔﻮﺳﺘﻴﻦ قدیس(1391) ﺷﻬﺮ ﺧﺪا، ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺣﺴﻴﻦ ﺗﻮﻓﻴﻘﻲ، ﻗﻢ :داﻧﺸﮕﺎه ادﻳﺎن ومذاهب
  • اشرفی، ابولفضل و حسینی، سیدعلی اکبر(1396) بررسی و تحلیل محتوای جنگ، جهاد و پرورش نظامی در قرآن با تأکید بر مقایسه با ادیان یهودیت، مسیحیت و زردشت، فصلنامۀ مدیریت نظامی شماره3
  • ﺑﺎﻗﺮی، ﺳﻌﻴﺪ و ﺣﻘﻴﻘﺖ، ﺳﻴﺪﺻﺎدق (1392) ﻧﻈﺮﻳﺔ ﺟﻨﮓ ﻋﺎدﻻﻧﻪ در ﻓﻠﺴﻔﺔ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻨﺖ آگوستین ﻏﺮب ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻨﻴﺎدی، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺷﻤﺎرة2
  • پیک حرفه، شیرزاد(1393) تبیین، تحلیل و تعدیل «استدلال نتیجه دوگانه» در اخلاق هنجاری و بررسی تأثیر آن در قوانین بین المللی مربوط به جنگ، حکمت و فلسفه، شماره1
  • جمشیدی، محمدحسین(1383)، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی در جهان، تهران، دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران، دوره عالی جنگ
  • فارسی، جلال­الدین(1363)، استراتژی ملی، گزارش سمینار، جلداول، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی امور خارجه ایران.
  • درمگردیچیان، رازمیک و آذین، احمد و یزدانی زازرانی، محمدرضا (1400) عدالت و جنگ عادلانه از دیدگاه آگوستین قدیس، جامعه شناسی سیاسی ایران، شماره4
  • ذوالفقاری، زهرا(1393) بررسی تطبیقی جنگ و جهاد از دیدگاه قرآن و تورات، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اراک
  • ﺭﺳﻮﻟﻲ، ﺣﺒﻴﺐ ا... (1389)؛ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻧﻘﺪ ﺍﺻﻮﻝ ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ؛ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺷﻤﺎﺭﻩ 37
  • رشید زاده، فتح ا...(1389)؛ منش و رفتار فرماندهی، تهران دانشگاه افسری امام­علی(علیه السلام)
  • زحیلی، وهبه(1390) آثار جنگ از دیدگاه فقه اسلامی، ترجمه عبدالحسین بینش، ناشر: زمزم هدایت وابسته به پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق(علیه السلام)
  • کومار، کریشن،(1390) روش‌های پژوهش در کتابداری و اطلاع‌رسانی. ترجمه فاطمه رهادوست، ناشر:سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، چاب چهارم
  • کلینی، محمدبن یعقوب،(1393) اصول کافی جلد5، مترجم حسین استادولی تهران دارالثقلین، چاپ چهارم
  • مصباح یزدی، محمدتقی(1394) جنگ و جهاد در قرآن، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)، چاپ چهارم
  • ﻣﻬﺪوﻳﺎن، ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ و اﻓﺘﺨﺎری اﺻﻐﺮ(1397) ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺟﻨﮓ ﻋﺎدﻻﻧﻪ در ﺳﻴﺮه ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم)مطالعات تاریخ اسلام شماره38
  • ﻣﯿﺮﻣﺤﻤﺪی، ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺳﺎدات(1390) ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﺟﻨﮓﻫﺎی ﺻﻠﯿﺒﯽ از دﯾﺪﮔﺎه روﺣﺎﻧﯿﺎن ﻣﺴﯿﺤﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آن ﺑﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺟﻬﺎد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ صلیبی­ها، معرفت ادیان شماره2
  • ﻧﺎﺗﺎن ﺷﺎو، ﻣﻠﻜﻢ(1395) ﺣﻘﻮق ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻴﺪه ﻟﻄﻴﻔﻪ ﺣﺴﻴﻨﻲ و ﻧﺮﮔﺲ ﺳﺎدات ﻣﻮﺳﻮی، ﺗﻬﺮان، اﻧﺘﺸﺎرات خرسندی
  • ﻧﻈﻴﻔﻲ، ﻋﺒﺎس و ﺟﻌﻔﺮی، ﺳﻴﺪاﺻﻐﺮ(1390) ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲﺑر ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت ﻣﺴـﻠﺤﺎﻧﻪ در دو دﻳﺪﮔﺎه اﺳﻼم و ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦااﻟﻤﻠﻞ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﻗﻀﺎﻳﻲ شماره54
  • خبرگزاری شبستان،(1401)شناسه خبر: ۱۲۴۲۳۳۷، قابل دسترسی در آدرس: http://shabestan.ir
  • ولی­وند زمانی، حسین و اکرمی­نیا، محمد و گودرزی، سهیل و اسدی، مجید، (1401) نقش مبانی اعتقادی و ایدئولوژیک در اندیشه نظامی آمریکا، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره89