موقعیت خاص ژئوپلیتیکی ایران در منطقه، منجر به ایجاد تهدید برای کشور در مقاطع زمانی مختلف گردیده، که لزوم داشتن آمادگی کامل نظامی برای مقابله با تهدیدهای مطرح را برای ایران اجتناب ناپذیر نموده است. و لزوم تقویت توان و قدرت دفاعی کشور به عنوان اصلی اساسی و مهم در سیاست خارجی کشور مطرح میباشد. از میان عوامل گوناگون تأثیرگذار بر قدرت دفاعی کشور عوامل جغرافیایی نقشی برجسته و تعیین کننده دارند. در همین راستا در مقاله پیشرو به منظور تبیین عوامل جغرافیایی اولویت دار و مهم تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران، با مطالعه اسناد و سوابق علمی پیشین صورت پذیرفته مرتبط و استفاده از نظرات 30 نفر از خبرگان، تعداد 73 شاخص جغرافیایی-زیستمحیطی احصاء و در گام دوم با تشکیل پانل خبرگی شاخصهای مشابه با یکدیگر ادغام و تعداد 28 عامل مشخص گردید. در ادامه بر اساس نظر خبرگان اقدام به رتبهبندی و تعیین ارزش عوامل نموده و تعداد 16 عامل مهم و اثرگذار تعیین و در انتها با استفاده از روش تحلیل اهمیت-عملکرد IPA ارزش اهمیت و ارزش عملکرد هر عامل به صورت جداگانه بر مبنای طیف لیکرت پنج تایی تعیین و طبق نتایج به دست آمده و وزن دهی عوامل، سه عامل دارای اولویت که اهمیت و عملکرد بالایی دارند و چهار عامل دارای اهمیت بالا و عملکرد پایین به عنوان عوامل مهم جغرافیایی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران مشخص گردیدند.
اسفندیاری، مهدی. حسنوند، مظفر. ایماندار، زیبا. (1395). بازدارندگی نوین در نظم و ساختار نوین نظام بین الملل(دادههای نظری و یافتههای تجربی)، فصلنامه علوم و فنون نظامی. 12(38):5-32.
آجورلو، علی. مقصودی، مجتبی. (1397). بررسی نقشِ هویت در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر بازدارندگی همهجانبه و متعارف گرایی، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی. 8( 29): 89-112.
بوالحسنی، خسرو. بابلی، کوروش. رضایی، سیاوش. (1397). تدوین راهبردهای ژئوپلیتیکی برای دستیابی ج.ا. ایران به قدرت دفاعی برتر منطقهای در راستای سند چشم انداز 1404، فصلنامه راهبرد دفاعی. 16(62): 179-207.
جعفرزاده، مجتبی. رازینی، روح الله. مطیعی، میثم. (1399). ارزیابی عملکرد هیئتهای مذهبی دانشگاهی مبتنی بر رویکرد تحلیل اهمیت-عملکرد، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. 10(34): 103-126.
جعفرینیا، عباس. اخباری، محمد. مرادیان، محسن. (1398). تحلیل شاخصهای قدرت نظامی واحدهای سیاسی- جغرافیایی در عرصه نظام بینالملل، فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی. 11(3): 445-465.
چگینی، حسن. (1384). نظام مدیریت استراتژیک دفاعی، چاپ اول، تهران: نشر آجا.
حافظ نیا، محمدرضا.(1390). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، چاپ سوم، مشهد: انتشارات پاپلی.
حافظنیا، محمدرضا.(1388). جغرافیای سیاسی ایران، چاپ سوم، تهران: سمت.
خراشادیزاده، محمدرضا. قاضی، حسن. فرجی، ایرج. خزاییل، حمید.(1399). نقش عوامل ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیک در الگوی راهبردی معماری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک. 18(80):105-126.
رحیمیروشن، حسن.(1396). بازدارندگی منطقهای و تامین امنیت جمهوری اسلامی ایران، دوفصلنامه سیاست و روابط بینالملل. 1(1): 79-99.
رستمی، علیاکبر. اسماعیلی، محمدمهدی.(1395). راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با جریانهای تکفیری، فصلنامه مدیریت و پژوهشهای دفاعی، 15(81): 1-40.
رستمی، فرزاد.(1395). تحول در ماهیت جنگهای آینده؛ جمهوری اسلامی ایران؛ سناریوها، فرصتها و چالشها، مجله سیاست دفاعی، 24(97): 145-190.
زهدی، یعقوب.(1394). سیاست دفاعی، چاپ اول. تهران: مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
سنجابی، علیرضا. (1380). راهبرد و قدرت نظامی، چاپ اول. تهران: انتشارات پاژنگ.
طبیبی، محمدرضا. حسینی، ابوالحسن. رضایی، تیمور. (1394). ارزیابی شاخصهای حکمرانی خوب شهری در شهرهای مقصد گردشگری به روش IPA (مطالعه موردی: شهر تنکابن)، فصلنامه گردشگری شهری. 2(3): 219-231.
قاسمی، فرهاد.(1391). بازسازی مفهومی نظریه بازدارندگی منطقهای و طراحی الگوهای آن بر اساس نظریه های چرخه قدرت در شبکه، فصلنامه راهبرد دفاعی. 10(38): 103-146.
کاویانیراد، مراد. مالداری، حسن.(1396). «تأثیر موقعیت ژئوپلیتیک بر راهبرد ملی(مطالعه موردی: جنوب شرق ایران)»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 49، شماره 4: 841-855.
کوچکی، سجاد. محبی، افشار. سبزی، حسین.(1396). راهبردهای قدرت برتر دفاعی منطقه در حوزه نظامی بر اساس سند چشم انداز 1404 شمسی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک. 15(70): 53-74.
لطیفی، میثم. طهماسبی بلوک آباد، رضا. جوادی، مجتبی. میرزایی هاوشکی، محمدحسن. (1397). استخراج و اولویت بندی راهبردهای نیل به مرجعیت علمی ج.ا ایران با روش تحلیل اهمیت عملکرد، فصلنامه راهبرد. 27(86): 5-29.
محمودزاده، ابراهیم. قاضی، حسن. قوچانی، محمد مهدی.(1396). نقش و جایگاه توسعه فناوری در بعد نظامی قدرت ملی، فصلنامه مطالعات دفاعی راهبردی. 15(67): 261-284.
مرادیان، محسن. هادی نژاد، فرهاد. پورمنافی، ابوالفضل.(1397). ارائه الگویی برای ارزیابی و تحلیل قدرت نظامی کشورها، فصلنامه راهبرد دفاعی. 16(64): 169-200.
مرادیان، محسن.(1387). شاخصهای اصلی سنجش قدرت دفاعی کشورها، فصلنامه راهبرد دفاعی. 6(23).
موسوینیا، سیدرضا.(1394). از رئالیسم کلاسیک تا رئالیسم ایرانی تحلیل نظری روابط خارجی ایران با قدرتهای بزرگ(1501-1979)، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست. 4(15): 125-151.
میرشایمر، جان.(1393). تراژدی سیاست قدرتهای بزرگ، ترجمه غلامعلی چگنیزاده. چاپ چهارم، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت امور خارجه.
مینائی،حسین. حاجیانی، ابراهیم. دهقان، حسین. جعفرزادهپور، فروزنده.(1395). تعیین پیشرانهای اصلی دیپلماسی دفاعی ایران در سطوح منطقهای و بینالملل، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی. 1(1):7-26.
نجفی، سجاد، (1399)، تبیین عوامل کلیدی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران در افق زمانی 1410 از منظر جغرافیای سیاسی، رساله مقطع دکتری، تهران، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران.
نجفی، سجاد. یزدانپناه درو، کیومرث. پیشگاهیفرد، زهرا. بدیعی ازاندهی، مرجان. (1402). تبیین عوامل سیاسی کلیدی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران در افق زمانی 1410، فصلنامه ژئوپلیتیک. 19(69): 1-95.
وقوفی، امید. قاسمی، علیاصغر. حاجیانی، ابراهیم.(1396). تبیین عوامل و پیشرانهای کلیدی آینده یمن تا سال 1406، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی. 2(4): 87-107.
الهوردیزاده، رضا.(1398). تبیین نقش عوامل جغرافیایی و سرزمینی در قدرت دریایی کشورها، فصلنامه ژئوپلیتیک. 15(3): 122-155.
یوسفی، اشکان. کشاورز ترک، عین الله. نهادی، هادی.(1398). بررسی تأثیر مؤلفههای فرهنگی و اجتماعی دفاع مقدس بر آیندة امنیت ملی ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی. 17(66): 69-96.
یزدانپناه، کیومرث. صفوی، سید یحیی. قالیباف، محمدباقر. پیشگاهیفرد، زهرا. شامانی یاسر.(1397). محاسبه قدرت نظامی با استفاده از فرمولهای قدرت ملی کشورها، مجله سیاست دفاعی. 26(102): 43-69.
Boswell, C and Cannon, Sh. (2012). Introduction to nursing research, 3rd ed. Burlington, MA: Jones & Bartlett Publishers.
R.E & Ratti, F.(2014). Emotional, social and cognitive competencies: distinguishing effective Italian managers and leaders in a private companyand cooperatives", Journal of Management Development 28(9):821-833.
Constantinescu, M. (2020). CHALLENGES OF DEFINING A COUNTRY’S MILITARY POWER. Journal of Defense Resources Management (JoDRM), 11(2), 32-39.
Cordesman, Anthony. (2013). Iran's Military Power, Washington: Center fir Strategic and International Studies.
Eskildsen, K., & Kristensen, K. (2006). Enhancing IPA, Productivity and Performance Management, 55, 23-41.
Johnson, Rebecca, Robert D Green Ret, Hugh Beach & Lord David Ramsbotham. (2015). security without nuclear Deterrence, Create space Independent publishing Platform: 2nd Edition.
Leeds, Brett Ashley& Johnson, Jesse C. (2017). Theory, Data, and Deterrence: A Response to Kenwick, Vasquez, and Powers, Journal of Politics, Vol 79, No 1, pp.: 335–340.
Mehla, R. (2022). Impact of Geographical Factors on national security and strategic environment of India. Vidyabharati International Interdisciplinary Research Journal 14(2).
Oberg, D. (2020). Exercising war: How tactical and operational modeling shape and reify military practice. Security Dialogue, 51(2–3), pp.: 137–154.
Onwuegbuzie, A. J and Collins, K. M. T .(2007). A typology of mixed methods sampling designs insocial science research, Qualitative Report, 12 (2).
نجفی, سجاد, & متقی, افشین. (1402). ارزیابی و اولویتبندی عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران. فصلنامه مدیریت نظامی, 23(92), 121-154. doi: 10.22034/iamu.2024.2006376.2904
MLA
سجاد نجفی; افشین متقی. "ارزیابی و اولویتبندی عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران". فصلنامه مدیریت نظامی, 23, 92, 1402, 121-154. doi: 10.22034/iamu.2024.2006376.2904
HARVARD
نجفی, سجاد, متقی, افشین. (1402). 'ارزیابی و اولویتبندی عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران', فصلنامه مدیریت نظامی, 23(92), pp. 121-154. doi: 10.22034/iamu.2024.2006376.2904
VANCOUVER
نجفی, سجاد, متقی, افشین. ارزیابی و اولویتبندی عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر قدرت دفاعی ایران. فصلنامه مدیریت نظامی, 1402; 23(92): 121-154. doi: 10.22034/iamu.2024.2006376.2904