شناسایی و بررسی مؤلفه‌های دخیل در ارتقای کیفیت یادگیری در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد روانسنجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، دماوند، ایران، (* نویسنده مسئول؛) hpssr@yahoo.com

2 دانشیار روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، دماوند، ایران

3 دانشجوی دکتری روانشناسی، گرایش تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، دماوند، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق شناسایی و بررسی مؤلفه‌های دخیل در ارتقای کیفیت یادگیری در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی بوده است. روش انجام پژوهش آمیخته و جامعه آماری آن شامل اعضای هیئت‌علمی، مدرسان شاغل و دانشجویان دانشگاه‌های پزشکی و پرستاری بقیة‌الله، دانشکده‌های مهندسی امام حسین(ع)، علوم و فنون هوایی شهید ستاری و دانشگاه افسری امام علی(ع) بوده است. از میان جامعه خبرگان (استادان) تعداد 23  نفر از میان آنها به ‌صورت هدفمند و با روش گلوله برفی برای انجام مصاحبه عمیق انتخاب شدند. از میان دانشجویان نیز به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود تعداد 386 نفر انتخاب گردیدند. برخی از پرسش‌نامه‌های عودت داده‌ شده و برخی نیز به علت نقص در خروجی‌ها کنار گذارده شدند. در نهایت نیز 294 پرسشنامه تکمیل‌شده مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها پس از جمع‌آوری و کدگذاری از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، فراوانی و انحراف معیار، معادلات ساختاری، خی دو، همبستگی و تحلیل واریانس فریدمن) در نرم‌افزارهای Lisrel و SPSS استفاده شد. تنظیم و تدوین عوامل تشکیل‌دهنده کیفیت یادگیری در دانشگاه‌های نظامی در سه بخش صورت گرفت که عبارتند از: نخست بررسی نتایج حاصل از مطالعه پیشینه تحقیق برای به دست آوردن عوامل اصلی تشکیل‌دهنده کیفیت آموزشی در مؤسسات آموزش عالی نظامی. دوم تنظیم گویه‌های پرسشنامه برای پیاده‌سازی اولیه و سوم اجرای نهایی و اعتبار یابی الگوی پیشنهادی برای سنجش کیفیت یادگیری در مؤسسات آموزش عالی نظامی. ضریب روایی عوامل اصلی تأثیرگذار بر کیفیت یادگیری دانشگاه‌های نظامی از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد و در آخر نتایج به‌دست‌آمده از تحقیق به شناسایی مؤلفه‌های دخیل در ارتقای کیفیت یادگیری در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی منتهی گردید.

کلیدواژه‌ها


اکبری بورنگ، محمد، جعفری ثانی، حسین و آهنچیان، محمدرضا. (1391). «ارزیابی کیفیت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‌های ایران بر اساس جهت‌گیری‌های برنامه درسی و تجربه مدرسان». فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، جلد ۱۸شماره ۴صص ۷۵-۹۷.
بازرگان، عباس. (1385). «کیفیت و ارزیابی آن در آموزش عالی: نگاهی به تجربه‌های ملی و بین‌المللی». فصلنامه رهیافت، شماره 15 (بهار 1376)، صص 1- 28.
پازارگاردی، مهرنوش .(1377). «پیشرفت‌های بین‌المللی در خصوص ارزیابی کیفیت در آموزش عالی».  فصلنامه رهیافت تهران، شماره هجدهم، صص  161-171
تولایی، روح اله. بامداد صوفی، جهانیار. رشیدی، محمدمهدی. رضائیان، علی. صالحی صدقیانی، جمشید.(1393). «طراحی الگوی توسعه شبکه‌های دانش در هاب‌های پژوهش و فناوری صنعت نفت با به‌کارگیری رویکرد تفکر نرم و مدل نگاشت شناختی». مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت. ۵ (۲۰)، صص 181 - 200
حسینی، معصومه و همکاران (1392). «طراحی الگوی تضمین کیفیت آموزش تربیت‌بدنی در  نظام آموزش از راه دور». نشریه پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، دوره 2، شماره 6، صص 119-135
خراسانی، اباصلت. (1387). طراحی الگوی بررسی کیفیت دانشگاه‌های دولتی ایران بر اساس مدل‌های رایج کیفیت، رساله دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
رحیمی، حسین. محمدی، رضا و هاشمی‌پرست، سید مقتدی. (1381).« تضمین کیفیت در آموزش عالی: مفاهیم، اصول، تجربیات»، مجموعه مقالات پنجاه و یکمین نشست رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی، نشر همایش توسعه مبتنی بر دانایی.
سراجی، فرهاد. (1390). «ارائه چارچوبی برای ارزشیابی کیفیت آموزش در دانشگاه‌های الکترونیکی». پنجمین همایش "ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی" دانشگاه تهران- پردیس دانشکده‌های فنی، اردیبهشت‌ماه 1390.
سلیمی، قاسم. آذین، رضا و کسکه، شهاب. (1388). «ارزیابی کیفیت در دانشگاه:  کاربرد ارزیابی درونی در برنامه‌ریزی توسعه دانشگاهی»، مجموعه مقاله‌های همایش ملی نظارت و ارزیابی آموزش عالی،جلد اول . صص  237-264.
سیاری، مجید. (1378). شبکه جهانی تضمین کیفیت در نظام آموزش عالی. تهران: نشر مهر سبحان.
عباسیان، غلامرضا. رستم‌زاده طرقبه، عباس. (1393). «بررسی کیفیت برنامه آموزشی دانشگاه افسری امام علی(ع) با تأکید بر مؤلفه‌های ثانویه». فصلنامه مدیریت نظامی. شماره 54، سال چهاردهم، صص 71 100.
عماد زاده، مصطفی. (1372). «عوامل مؤثر در بهبود کیفیت تدریس»، فصلنامه دانش مدیریت. شماره  29. صص 27 - 43
عنایتی نوین‌فر، علی. یوسفی افراشته، مجید. صیامی، لیلا و جواهری دانشمند، محمد (1390). «ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه پیام نور همدان بر اساس مدل سروکوآل»  فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره  61، صص  135- 151
فراست‌خواه، مقصود، بازرگان، عباس و قاضی طباطبایی، محمود. (1386). «تحلیل مقایسه‌ای نظام‌های تضمین کیفیت آموزش عالی در جهان، با تأکید بر بررسی تناسب آن‌ها با زمینه‌های فرهنگی  اجتماعی (وجود اشتراک و افتراق در تجربه‌های جهانی)». تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالیپژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 13(2) ؛ صص 1 - 21.
فلاح، محمد. رشادت جو، حمیده. قورچیان، نادر قلی. (1397). «ابعاد و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر کیفیت در نظام آموزش عالی نظامی در مطالعه موردی یک سازمان نظامی». فصلنامه مدیریت نظامی، سال هجدهم، شماره 4، صص 86 109.
گلزاری، زینب. کیامنش، علیرضا. قورچیان، نادرقلی و جعفری، پریوش. (1389). «تدوین و اعتبارسنجی الگوی پیشنهادی ارزشیابی کیفیت درونی یادگیری  در نظام آموزش عالی کشور». دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی در آموزش عالی. سال اول، شماره 1، صص 160 - 185.
محسن‌زاده کریمی، ساناز. ادیب، یوسف. حسینی، محمدحسین. (1391). «مقایسه عوامل آموزشی مؤثر بر کیفیت آموزشی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز از دیدگاه استادان و دانشجویان». فصلنامه علوم تربیتی، سال 5، شماره18، صص 121 – 136
محمدی، رضا و همکاران. (1393). «ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی (مفاهیم، اصول، روش‌ها و معیارها). فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی»، دوره 4، شماره 8، صص 95 - 137.
مطهری‌نژاد، حسین، قورچیان، نادر قلی. جعفری، پریوش، یعقوبی، محمد. (1391). «استانداردهای تضمین کیفیت آموزش مهندسی در ایران: رویکردی جهانی»، فصلنامه آموزش مهندسی ایران، شماره 54، صص 21- 42
موحدی، رضا. شیرخانی، مریم. طالبی، بهاره (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزش از دیدگاه دانشجویان )مطالعه موردی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا)». نامه آموزش عالی . دوره 10. شماره 37. صص 79 – 110
نیستانی، محمدرضا.(1388). «برنامه‌ریزی آموزش بهبود کیفیت آموزش و پژوهش در مراکز آموزش عالی جهاد کشاورزی بر اساس نتایج ارزیابی».  مجموعه مقالات آموزش‌های علمی کاربردی.سال سوم. شماره نهم. صص 75-90 .
هویدا، رضا و مولوی، حسین (1387). «فرآیند بهبود کیفیت آموزشی ازنظر اعضای هیئت‌علمی استان اصفهان»، مجله آموزش در علوم پزشکی، شماره 1. صص 141 – 132.
 Abdous, M. (2012). E-learning quality assurance: a process-oriented lifecycle model. Quality Assurance in Education. Vol. 17 No. 3. pp. 281-295.
Adelabu, Modupe Adeola and Akinwumi, Femi Sunday (2010). Factors affecting academic quality in Nigerian universities. Journal of the World Universities Forum, Volume 1, Issue 5, pp.47-62.
Khan, B. H., Smith, H. L. (2011). Student evaluation instrument for online programs. In B. H. Khan (Ed.), Flexible learning. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications. pp. 367-374.
Turab-Nkhosi, D. & Marshall, S. (2009). Quality management in course development and delivery at the University of the West Indies Distance Education Centre. Quality Assurance in Education. 17(3), pp264-280.
Angelevski, S., Hadzi-Janev, M. (2014). Contemporary Challenges in the Military Education – Macedonian Military Academy in the Context, Journal Contemporary Military Challenges, 06.2014 - 16 (2): p. 41 - 56
Angelevski, S., Smileski, Р., Popovski, О. (2011) Reforms in the System of Military Education as Part of the Euro-Atlantic Integration Processes, International Scientific Conference, Record of Proceedings, 2: p. 387 -
401
Angelevski, S., Hadzi-Janev, M., Popovski, O. (2012). Developing Skills For Critical Thinking in the Process of Security Problem Solving, International Scientific Conference, Record of Proceedings, (1): p. 379 -
91
Gilman, E., Herold, D.E., eds., (2002). The Role of Military Education in the Restructuring of Armed Forces. NATO Defence College, RomeGjozo, K., Zlatkov, V., Mitkovska - Trendova, K. (2011). Models forMilitary Decision Making in the Army and NATO, Contemporary Macedonian Defense, 22: p. 93 - 109
Djozo, K., Dimitrovska, A., Angeleski, S. (2014). Evaluation of the Contents of Military Education according to the Needs of the Contemporary Military Missions. International Scientific Conference, Records of Proceeding, (2): p. 540 - 53
Law for the Military Academy 2008, the Republic of Macedonia, Official paper No.35 on the 05.07.2008