موقعیت‌یابی راهبردی و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر جذب نخبگان در ارتش جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار مدیریت راهبردی، دانشکده فرماندهی و ستاد آجا

چکیده

نخبگان، به‌ واسطۀ هوش، خلاقیت و توان علمی، ظرفیت گران‌سنگی هستند که بهره‌گیری از آنان، در ارتش موضوعی حایز اهمیت است و جذب آنان در بازار کار رقابتی موجود، امری حیاتی بـه شمار می‌رود. لازمه مدیریت جذب نخبگان، داشتن شناختی دقیق از عوامل مؤثر خارجی و داخلی آجا برای جذب آنهاست. مسئله این تحقیق فقدان شناخت عوامل مؤثر خارجی و داخلی آجا برای جذب نخبگان جدیدالاستخدام می‌باشد. تحقیق از نوع، کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. تحقیق به شیوه خبرگی انجام شد. روش‌های گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و میدانی بود. پرسشنامه محقق ساخته به 130 نفر از جامعه آماری ارائه و تعداد 117 پرسشنامه جمع‌آوری گردید. به ‌منظور تعیین میزان پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، با بهره‌گیری از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، ماتریس ارزیابی عوامل خارجی و از فن طوفان مغزی استفاده شد. در نتایج تحقیق، ابعاد و مؤلفه‌های شناخت عوامل خارج و داخل آجا مشخص شد. در بُعد محیط داخلی، مؤلفه‌هایی بدین شرح تعیین گردیدند: نیرویابی، گزینش، آموزش، پژوهش، فناوری، به ‌کارگیری، جبران خدمات، فرهنگ و جو سازمانی، مقررات و منابع مالی. بُعد محیط خارجی، به دو محیط دور و نزدیک دسته بندی شد. تحلیل محیط دور، به روش پستل انجام گرفت و محیط نزدیک با سه مؤلفه آموزش، پژوهش و نظامی تحلیل گردید. عوامل کلیدی خارجی و داخلی احصا و تعداد 10 نقطه قوت، 6 نقطه‌ضعف، 5 فرصت و 4 تهدید مشخص شدند. با توجه به ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی، آجا برای جذب نخبگان در ناحیه تهاجمی قرار دارد و باید با استفاده از نقاط قوت داخلی، از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری نماید

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع

ابطحی، سیدحسین (1385). مدیریت منابع انسانی (اداره امور کارکنان در سازمان‌های دولتی، صنعتی و بازرگانی)، چاپ چهارم. کرج: مؤسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
آراسته، حمیدرضا و محمودی راد، مریم (1383). شناسایی و ویژگی‌های نخبگان. مجله رهیافت، 34، 5-12.
انصاری، مریم. رحیمی، علیرضا. یارمحمدیان، محمدحسین و یعقوبی، مریم (1388). تحلیل استراتژیک درونی و بیرونی دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. ماهنامه مدیریت سلامت، 12(36)، 33-38.
بهرامی، حمیدرضا. سلامی، امیرمسعود و صانعی آرانی، محسن (1389). بررسی میزان کارآمد بودن جذب نخبگان در وزارت نفت (مطالعه موردی در شرکت ملی گاز ایران). پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 17(46)، 63-89.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای(مد ظله‌العالی)، مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، قابل دسترسی در KHAMENEI.IR
جزنی، نسرین (1386). مدیریت منابع انسانی، چاپ پنجم. نشر نی.
خدامرادی، سعید. جمالی، علی. ابراهیمی، عباس و افخمی، عادل (1389). مدلی برای بررسی رقابت‌پذیری صنایع با استفاده از مدل پنج نیروی پورتر بر اساس منطق فازی: به کارگیری شاخص انحصارسنجی هریشمن- هرفیندال. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 60، 101-134.
دعائی، حبیب الله (1384). مدیریت منابع انسانی (نگرش راهبردی)، چاپ پنجم. مشهد: نشر بیان هدایت نور.
دوستار، محمد. فروغی، نفیسه. نوروزی، خلیل و جوادی، مجتبی (1392). راهبردهای جذب نخبگان در نظام آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 1(4)، 1-20.
دیوید، فرد. آر (1394). مدیریت استراتژیک، مترجمان: علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، چاپ سی و یکم. دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
سایت واژه‌یاب، قابل دسترسی در www.vajehyab.com
ستاد کل نیروهای مسلح، دستورالعمل احراز نخبگی، مصوب 1/4/1392.
سرتو، ساموئل و پائول، پیتر (1384). مدیریت استراتژیک، مترجم علی شمخانی. دانشگاه امام حسین(ع).
سعادت، اسفندیار (1391). مدیریت منابع انسانی، چاپ هفدهم. تهران: سمت.
سلامی، هادی. اعظمی، امیر و یزدانی، حمیدرضا (1392). تحلیلی بر عوامل مهاجرت بین‌شهری و بازشناسی راهکارهای جذب نخبگان. مدیریت در دانشگاه اسلامی، 2(2)، 377-399.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، اساسنامه بنیاد ملی نخبگان، مصوب 10/3/1384.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند راهبردی کشور در امور نخبگان، مصوب 11/7/1391 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شهلائی، ناصر (1394). تحلیل ریسک مدیریت منابع انسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد دفاعی، 54، 29-52.
شهلائی، ناصر (1391). راهبردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی، چاپ اول. تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران.
شهلائی، ناصر (1385). مدیریت استراتژیک در نیروهای مسلح، چاپ اول. تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران.
صفارانی، سمانه. عرب، محمد. رحیمی، عباس. آهنگر، علی و فیاض‌بخش، احمد (1391). تحلیل محیط درونی بر اساس مدل وایزبورد در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 6(2)، 101-109.
طوسی، حسینعلی و مهری، عباس (1390). عوامل مؤثر بر جذب نخبگان کشور به بسیج. دو فصلنامه علمی- پژوهشیمدیریت اسلامی، 19(2)، 105-130.
عباس‌پور، عباس (1384). مدیریت منابع انسانی پیشرفته (رویکرد، فرایند و کارکردها)، چاپ دوم. تهران: سمت.
علی‌احمدی، علی‌رضا. ابراهیمی، مهدی و سلیمانی ملکان، حجت (1383). برنامه‌ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات و ارتباطات. تهران: انتشارات تولید دانش.
علی‌بابایی، یحیی (1383). عوامل مؤثر بر وحدت نخبگان، چاپ اول. تهران: پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی.
کیانی، سورنا (1391). تدوین راهبردهای اثربخش شناسایی و به‌کارگیری نخبگان در سطوح آجا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فرماندهی و ستاد آجا.
مبینی دهکردی، علی و طهماسب کاظمی، بهروز (1392). مدیریت راهبردی استعدادها، جستاری در رویکردها، مسائل و مؤلفه‌ها. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 22، 105-134.
میرسپاسی، ناصر. غلام‌زاده، داریوش. رشیدی، محمد مهدی و صنعتی‌گر، هدا (1389). آسیب‌شناسی طرح جذب و نگهداری نخبگان (مطالعه موردی در شرکت ملی نفت ایران). فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 4(11)، 35.
نژادجوادی‌پور، مهران (۱۳۸۸). شناسایی، ارزیابی و تشریح جامع عوامل استراتژیک محیطی و سازمانی در توسعه خدمات شهرداری‌های الکترونیک مناطق تهران. دومین کنفرانس بین‌المللی شهرداری الکترونیکی. تهران، سازمان شهرداری‌ها و دهداری‌های کشور، قابل دسترسی در
http://www.civilica.com/Paper-EMUN02-EMUN02_049.html
نقیب‌زاده، احمد (1385). درآمدی بر جامعه‌شناسی، چاپ پنجم. نشر نی.