مطالعه سبک زندگی سربازان در یک سازمان نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد امور فرهنگی - مدیریت امور فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، ایران (*نویسنده مسئول) k.moladoost@gmail.com

2 دکترای دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم تحقیقات اصفهان،اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، ایران ؛ a.amirmazaheri@gmail.com

10.22034/iamu.2022.539881.2652

چکیده

ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ در ﺣﻮزه‌ی ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎری از ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. هدف از این ﭘﮋوﻫﺶ مطالعه سبک زندگی سربازان در یک سازمان نظامی است. این پژوهش به روش پیمایشی و از نوع تحلیلی-توصیفی، است. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل؛ کارکنان وظیفه از سه قشر؛ سربازان عادی، درجه‌داران و افسران می‌باشد. که بر این اساس تعداد 410 تن از کارکنان وظیفه در یک سازمان نظامی با انتخاب هدفمند، دسترسی و تصادفی، به عنوان نمونه آماری انتخاب و به پرسشنامه پاسخ دادند. در این پژوهش اثر خدمت مقدس سربازی بر 5 بعد از کیفیت زندگی سربازان مورد بررسی قرار گرفت. نتایح پژوهش نشان داد که دوران خدمت سربازی، سبک زندگی سربازان را از جنبه‌های روابط اجتماعی با میانگین 3.4، آگاهی با میانگین 3.3، نگرش با میانگین 3.27، عادت مناسب با میانگین 3.24 و سلامت روانی 3.17 بهبود بخشده است. هر چند اثر این دوران بر کیفیت زندگی سربازان با اقشار، سطح تحصیلات، سابقه خدمتی و گروه‌های سنی مختلف و متفاوت بوده است ولی به طور کلی می‌توان عنوان کرد که خدمت سربازی بر سبک زندگی آتی جوانان اثر قابل‌توجهی دارد، بنابراین توجه جدی به این حوزه بسیار مهم و حائزاهمیت است.

کلیدواژه‌ها


احمدی، سمیرا. خبیری، محمد. (۱۳۹۷). همبستگی سبک زندگی اسلامی با شادکامی در ورزشکاران، نشریه سبک زندگی اسلامی با رویکرد سلامت، دوره ۳، شماره ۱، صص 13-9.
اشتری فرد، حسین. صالحی امیری، سیدرضا. شهریاری، محمدرضا. (1397). طراحی الگوی سبک زندگی ایرانی-اسلامی شهروندان شهر تهران، نشریه پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، دوره 11، شماره 1 (پیاپی 41)، صص 184-157
اعتباریان خوراسگانی، ابوالفضل. قنبری خانقاه، عاطفه. پاریاد، عزت. عطرکارروشن، زهرا. (1398). بررسی سبک زندگی مرتبط با سلامت و عوامل پیش بینی کننده آن در ساکنین شهر رشت در سال 1396، مجله اپیدمیولوژی ایران، دوره 15، شماره 3، صص 268 -259.
افراسیابی، حسین. مرادی فر، طاهره. (1394). بازسازی معنایی تغییر سبک زندگی زنان لر شهر یاسوج، مجله مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان، دوره 13، شماره 3، شماره پیاپی 3، صص 98-77
امینی، نوروز. حلال خور، کوثر. (1394). مؤلفه‌های سبک زندگی دینی از دیدگاه مقام معظم رهبری، مهندسی فرهنگی، شماره 84، صص 29 – 10.
ایمانی، علی. قاسمی، علی‎اصغر. (1395). سیاست گذاری خدمت سربازی و فرایند ملت سازی در ایران، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 18، (پیاپی 48)، صص 66-35.
ایران‌مهر، مسلم. (1396). اثربخشی مشاوره گروهی کوتاه مدت با رویکرد راه حل محور بر سازگاری سربازان وظیفه آسایشگاه بخواب، مدیریت نظامی، دوره 17، شماره 65، صص 147 -131.
آذر، خدیجه. نامور، یوسف. (1396). رابطه هوش اخلاقی با سبک زندگی معلمان، اخلاق در علوم و فناوری، دوره 12، شماره 4.
آقاپور، سیدمهدی. جوان، سارا. (1394). بررسی تاثیرات سبک زندگی ورزشی بر تغذیه ورزشکاران: مطالعه موردی دانشجویان دختر رشته تربیت بدنی در دانشگاه گیلان، پژوهش های انسان شناسی ایران (نامه علوم اجتماعی)، دوره 5، شماره 1، صص 123 – 107.
باکاک، رابرت. (1381). مصرف. ترجمه: خسرو صبری. تهران: انتشارات شیرازه.
باینگانی، بهمن. ایراندوست، سیدفهیم. احمدی، سینا. (1392). سبک زندگی از منظر جامعه شناسی: مقدمه‌ای بر شناخت و واکاوی مفهوم سبک زندگی، فصلنامه مهندسی فرهنگی، سال هشتم، شماره 77، صص 74-56
برکت، ارسلان. ژیان باقری، معصومه. (1399). رابطه سبک‌های هویت با سبک زندگی در دانشجویان، مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، سال سوم، شماره 30، صص 35-24
بشیریه، حسین. (1388). جامعه شناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران: نشر نی.
توکلی، مرتضی. شاهزائی، عبدالمجید. (1396). تحلیل تاثیر قدرت رسانه‌ها بر سبک زندگی روستاییان مرزنشین (زهک) سیستان، مطالعات قدرت نرم، دوره 7، شماره 16، صص 228 - 208
حیدری، خدیجه. حیدری، محمدتقی. قدیمی، مهدی. (1399). تأثیر قدرت نرم شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای بر الگوبرداری اجتماعی و تغییر سبک زندگی در بین زنان (مطالعه موردی: زنان شاغل آموزش و پرورش شهر زنجان)، پژوهش‌های انتظامی - اجتماعی زنان و خانواده، دوره 8، شماره 1 (پیاپی 14)، صص 170- 149.
خادمیان، طلیعه. کلهری، محمدجواد. (1399). رابطه اینستاگرام با گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن (مورد مطالعه: جوانان شهر تهران)، پژوهشهای ارتباطی (پژوهش و سنجش)، دوره 27، شماره 1 (پیاپی 101)، صص 74 -55.
خورشیدی زگلوجه، رضا. حبیب‌پورگتابی، کرم. کرم‌پور، روزا. (1397). بررسی عامل‌های سبک زندگی در خانواده‌های روستایی با مطالعه‌ای در بین خانواده‌های روستایی شهرستان بستان‌آباد استان آذربایجان شرقی، مطالعات جامعه‌شناسی، سال دهم، شماره سی و هشتم، صص 137-119.
دانش فرد، کرم اله. ذاکری، محمد. (1391). بررسی تاثیر دوره های آموزش نظامی بر توانمندسازی روان شناختی سربازان تحت آموزش نزاجا، مدیریت نظامی، دوره 12، شماره 45، صص 61 -43.
رحمانی، جمال. یکانی نژاد، میرسعید. درستی مطلق، احمدرضا. (1396). بررسی اثر دوره آموزش خدمت سربازی و سبک زندگی بر وضعیت تن سنجی سربازان، مجله علوم پزشکی رازی، جلد ۲۴، شماره ۱۶۳، صص 35-26.
زارع شاه‌آبادی، اکبر. طاهر، مریم. (1395). مطالعه بین نسلی سبک زندگی دختران و مادران شهر یزد، مجله مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان، دوره 14، شماره 3، شماره پیاپی 48، صص 36-7
سدیدی، مجید. رنجبریان، بهرام. کاظمی، علی. نصراصفهانی، علی. (1399). طراحی و تحلیل الگوی تعیین سبک زندگی سازمان ها (نمونه پژوهی: شرکت های تولیدی لوله و اتصالات پلیمری استان اصفهان)، مدیریت بازرگانی (دانش مدیریت)، دوره 12, شماره 1، صص 160- 143
سعادت طلب، محمدباقر. شریفیان، اسماعیل. قهرمان تبریزی، کوروش. (1399). نقش و جایگاه خدمت سربازی در توسعه سبک زندگی فعال از دیدگاه سربازان، فصلنامه مطالعات خدمت سربازی، دوره 3، شماره 6، بهار، صص 54- 43.
سینایی، وحید. (1390). بررسی تأثیر استراتژی‌ها و فناوری‌های نوین در تحول نظام وظیفه به ارتش حرفه‌ای، فصلنامۀ سیاست دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، سال 41، شمارۀ 2، صص 211- 197
شعاع کاظمی، مهرانگیز. فرازنده پور، فرح. (1398). رابطه بین سبک زندگی وتأخیر سن ازدواج در دانشجویان، دوفصلنامه پژوهشنامه سبک زندگی، سال پنجم، شماره 9، صص 139- 126.
صادقی، احمد. روحانی، حسین. تقوی، نسرین. (1396). سبک زندگی دانشجویان و عوامل مرتبط با آن: مطالعه موردی در دانشگاه‌های دولتی شهر اسفراین، فصلنامه کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (بیهق)، دوره 22، شماره 4، شماره پیاپی 43، صص 10-1
صالحی، صادق. پازوکی نژاد، زهرا. (1395). تحلیل جامعه‌شناختی سبک زندگی پایدار در بین دانشجویان، نشریه علمی-پژوهشی آموزش عالی ایران، جلد ۸، شماره ۱، صص ۱۰۶-۹۲
ظهرابی، احمدرضا. محمدیاری، سجاد. محبی، امیر. (1398). اهمیت تربیت بدنی در سلامت و سبک زندگی کارکنان آجا از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، مدیریت نظامی، دوره 19, شماره 75، صص 106 - 95
 عباس زاده، محمد. نصرالهی وسطی، لیلا. دانش، لیلا. (1396). آسیب شناسی تغییرات در سبک زندگی دختران روستایی (مورد مطالعه: روستای صوفی آذربایجان غربی)، بررسی مسایل اجتماعی ایران (نامه علوم اجتماعی)، دوره 8, شماره 1، صص 49 - 23
عباس‌زاده، محمد. نصرالهی وسطی، لیلا. دانش، لیلا. (1396). آسیب شناسی تغییرات در سبک زندگی دختران روستایی (مورد مطالعه: روستای صوفی آذربایجان غربی)، بررسی مسایل اجتماعی ایران (نامه علوم اجتماعی)، دوره 8, شماره 1، صص 49 -23
عربی، سمیه. سلیمان‌پورعمران، محبوبه. (1396). بررسی تأثیر سبک زندگی اسلامی بر ارتقای سرمایه اجتماعی مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، فصلنامه علمی مطالعات فرهنگی – اجتماعی خراسان، دوره 12، شماره 1، شماره پیاپی 45، صص 80 -59
فاضلی، محمد. (1382). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.
الفت، سعیده. سالمی، آزاده. (1391). مفهوم سبک زندگی، فصلنامه مطالعات سبک زندگی، سال اول، شماره 10، ص 36-9.
فعالی، محمدتقی. (1397). سبک زندگی و سیره؛ تمایزات و اشتراک ها، پژوهشنامه سبک زندگی، سال چهارم، شماره 6، صص 104-89.
فلاح، مهدی. زارع، بیژن. بردیافر، نیما. (1393). مطالعه پدیدارشناسانه سبک زندگی جوانان در شهر تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره هفتم، شماره 3، صص 24 - 1
فیرزوجائیان، علی اصغر. جان‌محمدی لرگانی، وحید. (1397). خدمت نظام وظیفه: فرصتی اجتماعی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی سیاس تگذار یعمومی، دورۀ 8، شمارۀ 29، صص 223-203.
فیروزجائیان، علی اصغر. جان محمدی لرگانی، وحید. (1397). خدمت نظام وظیفه: فرصتی اجتماعی، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 8، شماره 29، صص 205-223
قرایی آشتیانی، محمدرضا. دهقان، نبی اله. رحیمی، غلامرضا. (1398). مؤلفه ها و شاخص‌های سبک زندگی کارکنان نیروهای مسلح در سطح فردی، مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، دوره 9، شماره 34، صص 90 – 63
قلانی، نسرین. (1394). تحلیل تماتیک سبک زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی در شهر اصفهان منطقه 14، فصلنامه دانش انتظامی اصفهان، دوره 1394، شماره 6، شماره پیاپی 13، صص 112-91
کیانی، مژده. صالحی، خدیجه. (1398). تأثیر سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی جانبازان جنگ تحمیلی شهر نجف‌آباد، نشریه مطالعات ملی، دوره 20، شماره 1 (77)، صص 160- 145
گودرزی، لیلا. نظری، اصلان. رجبی واسوکلایی، قاسم. سلیمی، محمد. رعدآبادی، مهدی. (1393). بررسی سبک زندگی دانشجویان دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1391، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت) دوره 8 شماره 4 مهر و آبان
گیدنز، آنتونی. (1387). تجدد و تشخص، در جامعه جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران نشر نی.
محجوب، حسن. قدیری، حجت‌الله. شاطری، کریم. تنهائی، علیرضا. (1399). نقش خدمت سربازی در تکوین و تجلی رفتارهای شهروندی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران)، فصلنامۀ مدیریت نظامی دانشگاه افسری امام علی (ع)، دوره 20، شماره 77، شماره پیاپی 77، صص 188-161
محمدی ترکمانی، احسان. باقری، قدرت اله. زارعی متین، حسن. معینی، حسین. خنیفر، حسین. (1395). سبک زندگی ورزشکاران نخبة ایرانی (ارائة یک نظریة داده بنیاد)، پژوهش در ورزش تربیتی (دانشگاهی)، شماره 11، صص 96-71.
محمدی ترکمانی، احسان. معینی، حسین. باقری، قدرت الله. زارعی متین، حسن. خنیفر، حسین. (1399). تحلیل سبک‌های زندگی ورزشکاران نخبة ایرانی، مدیریت ورزشی سال دوازدهم، شماره 3، پیاپی 50.
محمدی برزگر، جعفر. هندیانی، عبداله. کنعانی، اکبر. (1396). نقش ارزش های اجتماعی در سبک زندگی فرماندهان و مدیران نیروی انتظامی با تاکید بر تهدید نرم، پژوهش های مدیریت انتظامی (مطالعات مدیریت انتظامی)، دوره 12، شماره 1، صص 76 - 55
مفتح، محمدهادی. (1393). سبک زندگی مدیران زمینه ساز، مشرق موعود، دوره 8، شماره 31، ص 153-131.
مقدم فر، عطاءاله. (1397). فرآیند بازنمایی سبک زندگی «دهه شصت» در سینمای دهه نود ایران، مطالعات راهبردی، دوره 21، شماره 4، (مسلسل 82)، صص 152 - 121
منوچهرآبادی، افشین. هاشمی، محمود. (1396). بررسی تأثیر پایگاه اجتماعی – اقتصادی خانواده بر سبک زندگی (مطالعه موردی جوانان 15 تا 29 ساله شهرستان دشتستان)، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی بوشهر، مقاله 6، دوره 8، شماره 30، صص 121-108
مهرابی، حسینعلی. میرزایی، غلامرضا. فتحی آشتیانی، علی. کرمی نیا، رضا. (1394). نقش ویژگی‌های شخصیتی در سبک زندگی نیروهای نظامی، نشریه علمی روانشناسی نظامی، دوره 6، شماره 21 - شماره پیاپی 21، صص 38- 29.
نقش تنوع غذایی، چربی بدن و سبک زندگی قبلی در عزت نفس و وضعیت افسردگی در دوره آموزشی خدمت سربازی
نوروزی، فیض‌اله. پت‌رامی، آذر. (1395). بررسی سبک زندگی دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن، رفاه اجتماعی، دوره 16، شماره 62، صص 277 -225.
Bourdieu, p. Distinction: A Social Critique of the Judgements ofTaste, London: Routledge & Kegan Paul. 1984.
Giddens, A, Modrnity and Self Identity: Self and Society in Late Modern Age. Polity, 1991.
MacLean, A. & Elder, G. H. 2007.Military Service in the Life Course. Annual Review of Sociology. Vol. 33. Pp 175–196.
Mohan S, Wilkes L & Jackson D. (2008). Lifestyle of Asian Indians with coronary heart disease: The Australian context. Collegian 2008; 15(3): 115-21.